be8
 
Bunkernummer
Be8
Oud Bunkernummer
DO10
Lokatie
Oosterzele
Toegankelijkheid
Grotendeels afgesloten, 1 schietgat vrij. Beide toegangen uiterst (te) beperkt geopend.
Aantal kamers

2 gescheiden kamers, koepel verbonden aan mitrailleurruimte en sas
Aantal schietgaten
2
Type geschut
1x mobiel C47 en 1x MI
Bijhorende vuurrichting
C47: Oosten - mitrailleur: Oosten-Noordoosten

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • Een ruw stenen uiterlijk van het camouflagetype Tyrools gebocheld (Tyrolien Mamelonné).
  • Origineel waarschijnlijk volledig lichtgroen geverfd, mogelijks nog met lichtbruine of groene vlekken.
  • Het schietgat voor mitrailleur werd afgesloten met metalen valluikje van 0.96m x 0.37m (BxH).
  • Het schietgat voor het mobiele C47 kanon werd afgesloten met een metalen valluik van 1.44m x 0.845m (BxH).
  • Het toegangssas en de mitrailleurkamer werden gescheiden door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang tot het sas van de mitrailleurkamer was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • De eigenlijke toegang tot de kanonkamer was afgesloten met een traliehek in smeedijzer, openend in twee richtingen van elk 1.10m x 2.10m (BxH).
  • In elke kanonkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 speciaal in de bodem ingewerkt staketsel op een zeer kort spoor om scharnierend het C47 kanon zeer snel te kunnen veranderen van vuurrichting
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Hij was zoveel mogelijk ingewerkt in het natuurlijke talud om de bunker zeker niet te accentueren of te laten opvallen in het landschap.
  • Structuur.
  • De bunker bevat enerzijds een volledig gescheiden ruimte voor een mobiel kanon 47mm.
  • Anderzijds is er een mitrailleurruimte tegenaangebouwd met achteraan een koepel en een sas.
  • De koepel was bereikbaar via 7 stijgijzers in de schacht van de koepel.
  • Beide schietgaten zijn zeer beperkt ten opzichte van elkaar in hoek opgesteld. Zo is de vuurrichting van de mitrailleurkamer Oost-Noordoosten en deze van het C47 kanon oostelijk.
  • Opmerkingen.
  • Het is een voorliniebunker op Betsberg tussen Be7 (110 m) en de verdwenen Be9 (135 m).
  • Hij stond in hoek opgesteld met Be9 zodat ze samen een groter gezichtsveld en schietbereik hadden.
  • De mitrailleurkamer is standaard voorzien voor de opstelling van een Maximmitrailleur. Daarnaast is zij ook voorzien voor het opstellen van en Hotchkiss- of Coltmitrailleur.
  • Deze bunker maakte deel uit van een grote onteigening voor de bouw van een ganse reeks bunkers op de terreinen heden gekend als Betsbergebos. Deze akte omvatte al de volgende bunkers: Be3, Be4, Be5, Be6, Be7, Be8, Be9, Be10, Be11, Be14 en Be15 (enkel erfdienstbaarheden), Be16, Be17 (deels), Be18 (enige bunker uit deze akte gelegen op grondgebied Moortsele en niet Oosterzele), Be19 (enkel beperkte permanente erfdienstbaarheid), Be20 en Be21.
  • De akte werd opgemaakt aan de familie Hye-Hoys, woonachtig te Gent.
  • Voor het gedeelte Be8 werd een onteigening gedaan in het perceel landbouwgrond gekend als Oosterzele, sectie C, kadastraal perceel 86 van 2 are 1 ca.. Dit onteigende gedeelte maakte deel uit van een groter vernoemd perceel, maar kreeg na onteigening geen apart perceelnummer of index toegekend.
  • Daarnaast werd er bijkomend over een strook van 2 meter breed, een permanente toegang voorzien om de bunker te kunnen bereiken (de permanente erfdienstbaarheid). Deze verliep over de westzijde van hetzelfde perceel komende vanaf de zuidelijke rondweg op de terreinen van Betsbergebos. Op die wijze sloten de erfdienstbaarheden aan met een hoofdas van de erfdienstbaarheden aan die dienst deed om gans de voorlinie van Betsberg met elkaar te verbinden.
  • Voor de bouw van de bunker diende de strook op de westkant van hetzelfde perceel 86 ruimer te worden voorzien over een breedte van 5 meter (de tijdelijke erfdienstbaarheid). Deze tijdelijke erfdienstbaarheid dienden 8 maanden te worden voorzien om de bouw van de bunkers mogelijk te maken.
  • Deze grote akte werd getekend op 23 juli 1935 voor de totale prijs van 75.000 Bef.
  • In deze akte werd een bijkomende clausule opgenomen zodat deze familie jaarlijks nog een intrest ontving op dit totale bedrag ter grootte van 4.5% (3.375 Bef).
  • Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
  • Ondanks de hoge ligging van het terrein, had men in deze regio toch zwaar te kampen met wateroverlast en vooral water dat niet voldoende wegtrok maar in de buurt van de bunkers in de grond bleef zitten. Hierdoor ontstonden dus bunkers die aan de binnenkant te maken kregen met wateroverlast. Daarom werd er voor Betsbergbos een aanzienlijke bijkomende akte opgesteld op 10 september 1937 voor een totale prijs van 950 Bef. Er werd in Betsbergebos maar liefst voor in totaal 257 lopende meters drainagebuis ingegraven. Deze drainage werd gemaakt door middel van gresbuizen van 1 meter lang en een diameter van 10 cm. Hiervan waren 40 lopende meter voorzien voor waterproblemen bij deze zwaardere bunker Be8. Ook deze drainage zou enkel over perceel 86 gelopen hebben, alleen is tot op heden totaal onduidelijk hoe. Interessant om op te merken is dat de drainage allicht nog altijd vlot werkt gezien de bunker heden ten drage nog altijd poederdroog staat aan de binnenkant, wat allicht ooit anders is geweest als men er specifiek een drainage heeft voor aangelegd.
  • De bunker is in de zomermaanden enorm overwoekerd met planten en vooral massa's braamstruiken. Hierdoor is hij in die in bepaalde periodes van het jaar totaal onbenaderbaar en bereikbaar.
  • De toegangsdeuren van de beide ruimtes zijn nog dichtgemetst maar aan de bovenzijden zijn beiden over zo een 30 cm vrij zodat men bij beiden wel een blik naar binnen kan werpen.
  • Het schietgat voor grof geschut is nog volledig dichtgemetst. Het schietgat voor mitrailleur is vrij.
  • Net zoals Be7 is de achtermuur van de mitrailleurkamer zwaar beschoten geweest. Ook is het schietgat zelf hierdoor zwaar beschadigd en daardoor wel vrij ruim om via die weg deze kamer te betreden. Hier zijn in elk geval menige voltreffer, ook van zwaardere kalibers door het schietgat binnengevlogen.
  • De bunker draagt aan de buitenzijde niet meteen veel sporen van strijd. Toch is hij wel degelijk vrij zwaar beschoten in de meidagen 40. Deze bunker heeft aan de binnenkant wel degelijk sporen van directe strijd. Zo zijn er op de achtermuur van het schietgat voor mitrailleur zware beschadigingen te zien door invliegende projectielen. (binnengeschoten projectielen via het schietgat). De inslagen zijn doorgedrongen tot op de zware wapeningsstaven in deze muur. Deze schade is zo goed als 100% zeker uit dezelfde periode dan deze bij bv Be7. Ook deze schade is allicht grotendeels afkomstig van de zware Duitse artilleriebeschieting op Betsbergebos in de ochtend van 23 mei 1940. Dat de bunker toen al vrijgegeven was in de nacht door de Belgische troepen moeten de Duitsers toen nog niet hebben beseft want naast deze zware schade, zie je ook nog menig mitrailleurkogelinslag in deze zelfde achtermuur. Er zijn zelfs inslagen in de achtermuur van het toegangssas. Allicht hebben de Duitsers, nog niet 100% zeker dat de linie volledig verlaten was, vrij voorzichtig de voorlinie van Betsberg proberen benaderen (met oa deze bunker), en veiligheidshalve elk mogelijk verweer vanuit de bunker de kop willen indrukken door onder andere van dichtbij zwaar door het schietgat met de mitrailleur naar binnen te vuren.
  • Merk wel op dat beide schietgaten lichtjes naar elkaar toekijken en dus niet echt evenwijdig met elkaar zijn opgesteld.
  • Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
  • Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 93.561,16 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 75.145,51 Bef gekost hebben.
  • Als men hier ook nog een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 105.395,51 Bef moeten geweest zijn.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • De bunker is te bereiken als men via de Meerstraat komende van Hoek Ter Hulst het tweede wegeltje neemt naar het rusthuis toe. Men ziet reeds vanaf de Meerstraat de bunker liggen op de rechter kant naast het rusthuis. Ondankt zijn grootte valt hij merkwaardig genoeg niet echt op in de zomer onder de enorme overgroei van planten.
  • Let wel op. Deze bunker ligt reeds op de terreinen van het kasteel op de Betsberg. Respecteer de privacy aub. De houten omheining is rondom ook voorzien van een rondgaande elektrische stroomdraad en dit zou wel eens kunnen aanzetten tot een onaangename verrassing mocht u de omheining proberen overschreiden. Houdt ook in het achterhoofd dat de eigenaar, Dokter Van De Velde, zeker niet gesteld is op ongewenste bezoekers.
Bijhorende foto's

Voorstudie van deze bunker. Op de schets herkent men duidelijk noordelijk de zuidelijke rondweg rondom het bos. Ook het kruispunt van de veldweg komende van de Meerstraat met deze rondweg, is duidelijk herkenbaar.

De vuursectoren zijn vrij complex getekend omdat beide schietgaten beperkt in hoek met elkaar zijn opgesteld.

Detail van het te onteigenen perceel volgens deze voorstudie.

Algemene onteigeningsschets horende bij het zuidelijke gedeelte van Betsbergebos. De meest linkse bunker is Be3, dan ziet men Be5. Iets meer naar rechts (noordelijkste van 2) is Be4, het kleine terreintje is Be6. Daarna zie je nog van links naar rechts Be7, Be8, Be9, Be10, Be11 en iets hoger langs de steenweg Be16.

Detail van de onteigeningsschets direct horende bij bunker Be8.

Links ziet men 3 kort bij elkaar opgestelde bunkers, namelijk Be4, Be6 en Be7. Be5 staat niet meer op dit detail (meer naar links).

Be8 staat centraal op de schets. Meer naar rechts Be9 waarbij deze bunker in hoek stond opgesteld.

Detail van de terreinschets zoals terug te vinden bij de bouwplannen. Merk ook op dat dat de bunkertoegang uit noordelijke kant werd bereikt. Het huidige rusthuis was toen nog onbestaande.

Aan de schets zie je ook duidelijk de rond de bunker uitgewerkte grondwerken omdat hij dus wel degelijk deels in het niveau van het terrein zat ingewerkt.

Grondplan van de bunker. Beide schietgaten kijken lichtelijk naar elkaar toe, wat men niet zo courant op de linie terugvindt.
be8
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Dit is een dwarsdoorsnede door beide kamers. De mitrailleurkamer zit qua niveau wel degelijk lager dan de kanonkamer, een praktijk die bij de meeste van dit type bunkers werd toegepast.
Langsdoorsnede CD bij bovenstaand grondplan. Dit de langsdoorsnede van de kanonkamer. Opnieuw zijn ook hier leggers getekend aan de muren (etagères). Deze zijn in deze kanonkamers uiteindelijk nooit geplaatst geweest.
Doorsnede EF bij bovenstaand grondplan. Dit is de langsdoorsnede van de mitrailleurkamer. We krijgen ook duidelijk de lokatie van de koepel te zien die enkel bereikbaar was vanuit de mitrailleurkamer.
Zicht op de achterkant van deze bunker anno 1990. De bunker stond toen nog volledig vrij. (Foto: Collectie A. Van Geeteruyen)
Vooraanzicht op de zware bunker anno 1995. Achteraan herkent men het rusthuis. De voorkant van de bunker is vrij intakt en onbeschadigd. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
vooraanzicht Betsberg 8
Achterkant van dezelfde bunker. Ondertussen is de begroeiing rondom de bunker al sterk verwilderd. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Zicht op de bunker langs het meest oostelijke wegeltje dat naar het rusthuis leidt anno 2006.
Achterkant van de bunker zoals hij nu nog kan teruggevonden worden. De eigenaar van het bos, de weilanden en de omliggende kouters heeft rond de bunker een vrij nutteloze houten omheining gezet. Let wel op, aan de achterkant van de bovenste dwarsbalk zit een schrikdraad waar van tijd tot tijd stroom kan opzitten.
Binnenzicht in de kanonkamer via de beperkt geopende toegang.
binnenzicht kanonkamer
Vooraanzicht van de bunker. Het struikje voor het schietgat voor grof geschut is ondertussen een serieuze boom geworden.
Vooraanzicht. Vrij sterkt belemmerd door een totaal nutteloze omheining.
vooraanzicht bunker Betsberg
De sterk onder planten verborgen linker zijkant van de bunker. Aan deze zijkant krijgt hij het zwaar te verduren van betonrot.
linker zijkant van de bunker
Binnenzicht door het zwaar toegetakelde schietgat voor mitrailleur. Alles wijst erop dat het zwaar onder schut is genomen tijdens de 3 dagen van strijd. De achtermuur naast het trapje heeft eveneens projectielinslagen gehad, zelfs van zwaardere kalibers. Hier zijn duidelijk projectielen door het schietgat binnengevlogen.
Binnenzicht van deze mitrailleurkamer. De binnenkant is één rotzooi van puin en rommel.
De rotzooi op de grond.
Detail van de zwaar toegetakelde achtermuur van de mitrailleurkamer. Er zijn duidelijk inslagen van projectielen te zien, zowel zwaardere kalibers als ook mitrailleurkogels.
Zicht op het trapje naar het toegangssas. Bovenaan de trap ziet u ook de kabeldoorgangen. Links nog de blootliggende wapening van de achtermuur, zichtbaar door projectielinslagen op deze muur.
Zicht op het toegangssas. Deze mitrailleurbunker is aan de binnenkant echt hoog. Rechts ziet u nog net een granaatwerpgat dat leidt naar de kanonkamer ernaast.
De koepel gezien van de binnenkant. Merk ook op welke kanjer van spin juist op de rand van de foto naast de koepel te zien is.
koepel van binnenuit gezien
Uitvergroting van de spin uit vorige foto. Voor de kenners misschien interessant. In de bunker Be7 zaten trouwens zo goed als zeker zwarte weduwen, gelukkig niet zulke grote exemplaren als dit beestje.
Uitvergrootte spin
 
Vorige (Be7)
Vorige (Be7)
Volgende (Be9)
Volgende (Be9)